شایعترین انواع بی اختیاری ادرار در زنان

آیا به صورت غیر ارادی ادرارتان چکه می کند؟ بی اختیاری تان باعث شده مهمانی نروید و شما را از انجام ورزشها، تفریحات و سفرهایی که دوست دارید، منع کرده است؟ اما این ابدی نیست و می توانید با درمان انواع بی اختیاری ادرار کیفیت زندگی تان را بهبود دهید.
مهمترین مسئله در درمان بی اختیاری ادرار، تشخیص دقیق علت و نوع بی اختیاری است. در این مقاله دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان شما را با شایع ترین انواع بی اختیاری ادراری و روشهای درمان آن آشنا می کنند. برای دسترسی سریعتر به تیترهای مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.

بی اختیاری ادرار چیست؟

بی اختیاری ادرار (UI) نشت غیر قابل کنترل و تصادفی ادرار است که می تواند از نشت جزئی ادرار تا خیس شدن شدید و مکرر متغیر باشد. به گفته منابع معتبر پزشکی این عارضه به صورت موقت یا مزمن در بین زنان بالای ۵۰ سال بسیار شایع است ولی در هر سن دیگری هم می تواند بروز کند.

علت بی اختیاری ادرار ناشی از افزایش سن نیست بلکه این عارضه در اثر عواملی مثل عفونت ادراری، تغییرات هورمونی در یائسگی، مصرف برخی داروها یا شروع برخی بیماریهای مزمن مثل دیابت رخ می دهد.

انواع بی اختیاری ادراری در زنان

بی اختیاری ادرار انواع مختلفی دارد که در برخی علائم و علل بروز با هم متفاوتند. انواع این عارضه عبارتند از:

بی اختیاری فوری (مثانه بیش فعال)

بی اختیاری فوری یا بی اختیاری اضطراری نوعی از نشت غیر ارادی ادرار است که در آن یکدفعه احساس می کنید شدیداً به دستشویی نیاز دارید. این احساس نیاز آنقدر فوری است که ممکن است به دستشویی نرسید و ادرارتان بریزد و یا مثانه بیش فعال باشد و مرتبا به دستشویی نیاز پیدا کنید.

معمولا این نوع بی اختیاری به دلیل عفونت یا بیماریهای مزمن مثل دیابت ایجاد می شود. در این نوع بی اختیاری بیمار علائمی مثل تکرر ادرار و ادرار شبانه را تجربه می کند.

بی اختیاری استرسی

بی اختیاری استرسی یا فشاری نوعی ادرار غیر ارادی است که در اثر فشار شکم به مثانه بروز می شود. در این عارضه ممکن است ادرار بیمار موقع ورزش، سرفه یا عطسه، ایستادن، راه رفتن، خندیدن یا بلند کردن اجسام نشت کند.

آمارها نشان می دهند که این نوع بی اختیاری در زنان شایع تر از مردان بوده و معمولا در اثر ضعف عضلات کف لگن به دلیل بارداری و زایمانهای مکرر رخ می دهد.

برای درمان بی اختیاری ادرار در زنان، شما هم می توانید از تخصص خانم دکتر صفورا فرخی پور، متخصص  و جراح زنان و زایمان در این زمینه بهره مند شوید. برای کسب اطلاعات یا رزرو نوبت با شماره ۰۲۱۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس بگیرید.

بی اختیاری عملکردی

در این نوع بی اختیاری، زنان نمی توانند خودشان را به موقع به دستشویی برسانند که این به دلیل کهولت، ناتوانی فیزیکی و نقص جسمانی است. یا اینکه با رسیدن به دستشویی نمی توانند به خاطر لرزش دست، آرتریت یا مشکلات مشابه به موقع شلوار خود را در بیاورند.

همچنین ممکن است به دلایل ذهنی مثل ناتوانی در پیدا کردن جای دستشویی و یا تشخیص اینکه چه زمانی به دفع ادرار نیاز دارند، دچار بی اختیاری شوند. بنابراین در این نوع بی اختیاری، دستگاه ادراری شما مشکلی ندارد و علت آن به مشکلات جسمی یا ذهنی بر می گردد.

بی اختیاری سرریز

طبق تعریف منابع پزشکی بی اختیاری سرریزی عارضه ای است که در آن زن به دلیل مشکلاتی مثل باریکی مجرای ادراری، کم کاری عضله مثانه و ضعف عضلات لگن نمی تواند مثانه را کاملاً تخلیه کند. بنابراین حجم ادرار تولید شده بیشتر از ظرفیت مثانه شده و ادرار به صورت غیر ارادی سرریز می کند.

بی اختیاری ترکیبی (مختلط)

بی اختیاری مختلط، ترکیبی از دو یا چند نوع بی اختیاری است که این نوع بی اختیاری ها معمولا از نوع بی اختیاری فوریتی و بی اختیاری استرسی هستند. در بی اختیاری مختلط ممکن است فرد از تکرر ادرار نیز رنج ببرد.

بی اختیاری رفلکسی

بی اختیاری رفلکسی به دلیل آسیب های نخاعی یا بیماریهای عصبی مثل ام اس، پارکینسون، آلزیمر یا سکته رخ می دهد و می تواند باعث اختلال در انتقال پیام های عصبی بین مغز و مثانه شود. بنابراین فرد اصلا متوجه نشت ادرار نمی شود.

بی اختیاری کامل

بی اختیاری کامل از شدیدترین انواع بی اختیاری ادراری است که در آن ادرار به صورت مداوم نشت می کند و دلیل آن ناهنجاری یا آسیب در یکی از بخش های دستگاه ادراری است. متخصص زنان برای درمان بی اختیاری کامل معمولا بیمار را به پزشک متخصص اورولوژیست ارجاع می دهند.

شایعترین انواع بی اختیاری ادرار در زنان چیست؟

در بین انواع بی اختیاری ادرار در زنان، انواع زیر شایع تر از بقیه هستند:

بی اختیاری استرسی

بی اختیاری استرسی یا فشاری شایع ترین بی اختیاری ادرار در زنان جوان و مسن است. به طوریکه طبق آمارها تقریباً ۵۰٪ از زنان بزرگسال دچار بی اختیاری استرسی می شوند که با افزایش سن این آمارها بیشتر هم خواهد شد.

تاجایی که ۷۵% از زنان بالای ۶۵ سال این عارضه را تجربه می کنند. بنابراین این نوع بی اختیاری ادرار در سالمندان بسیار شایع است.

بیشتر بخوانید: درمان جدید بی اختیاری ادراری زنان با آر اف

بی اختیاری ادراری فوریتی (مثانه بیش فعال)

بی اختیاری فوری یا فوریتی هرچند به اندازه بی اختیاری استرسی شایع نیست ولی نسبت به بقیه انواع بی اختیاری بیشتر دیده می شود. آمارها نشان می دهند که تقریباً ۱۰٪ از زنان از این نوع بی اختیاری رنج می برند.

توجه: بی اختیاری ادرار در بارداری در ۴۰ تا بیش از ۵۰ درصد از زنان جوان -به خصوص در سه ماهه سوم بارداری- شایع است که به دلیل رشد جنین و فشار رحم به مثانه ایجاد می شود.

روشهای درمان انواع بی اختیاری ادرار زنان

پزشکان با توجه به سن، نوع، شدت و علت بی اختیاری ادرار از روشهای زیر برای درمان بی اختیاری ادرار زنان استفاده می کنند:

• درمان های دارویی مثل تجویز هورمون تراپی، آنتی بیوتیک، آنتی دیوریتیک، …
• تزریق بوتاکس به مثانه
• آموزش مثانه
• تغییر سبک زندگی (اصلاح رژیم غذایی، تغییر حجم و ساعات مصرف مایعات، کاهش وزن، …)
• تقویت عضلات کف لگن با ورزشهای کگل، بیوفیدبک تراپی، تحریک الکتریکی کف لگن
• گذاشتن پساری واژینال برای درمان افتادگی مثانه و رحم
• انجام عملهای جراحی مثل جراحی افتادگی رحم، عمل افتادگی مثانه، گذاشتن مش مصنوعی، …

درمان جدید برای شایعترین انواع بی اختیاری ادرار

همانطور که گفتیم بی اختیاری استرسی از شایع ترین انواع بی اختیاری ادرار در زنان است. امروز برای درجات خفیف تا متوسط این عارضه در زنان از روشهای زیر برای کاهش علائم بی اختیاری ادرار استفاده می شود:

درمان با آر اف

در روش آر اف بی اختیاری، امواج رادیوفرکانسی دستگاه آر اف از راه یک پروپ داخل واژینالی به عضلات واژن و کف لگن ارسال می شوند. این امواج با ایجاد ارتعاش در تارهای عضلانی ماهیچه های کف لگن باعث تقویت، افزایش ضخامت و استحکام عضلات می شوند.

پلاسماتراپی

درمان بی اختیاری ادرار با پلاسماتراپی نیز یکی دیگر از روشهای جدید درمان این عارضه است. در این روش با کمک پلاسما عضلات داخل واژن و کف لگن بیشتر خونرسانی، اکسیژن رسانی و تغذیه می شوند.

بنابراین کلاژن سازی در عضلات کف لگن تقویت شده و بعد از چند جلسه پلاسماتراپی، عضلات واژن و لگن جوانسازی و آسیبهای عضلانی ترمیم می شوند.

برای تشخیص و درمان انواع بی اختیاری ادرار در زنان، شما هم می توانید از تخصص خانم دکتر صفورا فرخی پور، متخصص  و جراح زنان و زایمان در این زمینه بهره مند شوید. برای کسب اطلاعات یا رزرو نوبت با شماره ۰۲۱۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس بگیرید.

جمع بندی نهایی

بی اختیاری ادرار انواع مختلفی دارد که هر کدام علت و علائم متفاوتی نشان می دهند. این بی اختیاری ها عبارتند از: استرسی، مختلط، سرریزی، فوریتی یا اضطراری، رفلکسی، کامل و عملکردی. انواع بی اختیاری ها قابل درمان هستند و با روشهای جراحی یا غیرجراحی کاهش می یابند.

بی اختیاری استرسی ادرار نسبت به دیگر انواع بی اختیاری بین زنان شایعتر است (۷۵ درصد افراد بالای ۶۵ سال) و هم در زنان مسن و هم در زنان جوان دیده می شود.

سوالات متداول

در مورد بی اختیاری ادرار در زنان سوالات زیر از متخصصان پرسیده می شوند:

چه زمانی برای بی اختیاری ادرار باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دچار نشت ادرار غیرارادی هستید و بی اختیاری ادرار روی زندگی روزمره شما تأثیر منفی گذاشته و از فعالیتها و تفریحات عادی روزمره تان محروم شده اید، باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

بی اختیاری ادرار نشانه چیست؟

بی اختیاری می تواند نشانه بیماری های زمینه ای مانند عفونت، دیابت یا بیماری های عصبی مثل پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس یا MS باشد. به همین دلیل اگر بیش از دو هفته است چنین مشکلی دارید، باید برای تشخیص نوع بی اختیاری و درمان آن به متخصص زنان مراجعه کنید.

ریسک بی اختیاری ادرار در چه زنانی بالاتر است؟

خطر بی اختیاری ادرار در زنان مسن، یائسه، باردار، سیگاری، با اضافه وزن بالا، مبتلا به بیماریهای زمینه ای یا عصبی و کسانی که دارای سابقه خانوادگی هستند، بیشتر از دیگران است.

اگر شما هم سوالی درباره بی اختیاری ادرار یا درمان دارید در بخش نظرات می توانید از خانم دکتر فرخی پور بپرسید.