مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه اول

بارداری یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر مادری است که حدود ۹ ماه طول می‌کشد. در این دوران بدن‌ خانم‌ها چه از نظر ظاهری و چه از نظر عملکرد دچار تغییراتی می‌شود و نیاز است که در هر بازه زمانی مراقبت‌های خاصی از مادر صورت بگیرد. به طور معمول پزشکان هفته‌های بارداری را به ۳ دوره سه ماهه تقسیم بندی می‌کنند. بسیاری از مادران در سه ماهه اول دوران حاملگی نگران این هستند که چه غذایی باید بخورم، چه موادی برای جنین خطرناک است، چه آزمایش‌هایی باید انجام دهم، چگونه فرزند خود را سالم به دنیا آورم و غیره. در این مقاله تمامی نکات مهم در رابطه با مراقبتهای سه ماهه اول بارداری را بریتان شرح خواهیم داد. برای دسترسی آسان به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست مطالب استفاده کنید.

تغییرات در سه ماه اول حاملگی

در سه ماه اول بارداری یک خانم، هم در بدن مادر و هم در بدن جنین تغییراتی به وجود می آید. تغییرات بدن مادر و جنین طی این دوره به صورت زیر خواهد بود:

تغییرات بدن مادر در دوران بارداری
در این زمان مادران کم کم به درک درستی از بارداری می‌رسند و تغییرات نیز به مرور زمان و هفته به هفته در بدن آن‌ها ایجاد می‌شود. در ۳ ماهه اول، بدن تغییرات زیادی کرده و هورمون‌هایی تولید می‌شوند که برای قسمت‌های مختلف بدن لازم هستند. بسیاری از خانم‌ها در اوایل حامگی از باردار شدن خود بی خبر هستند. اولین نشانه‌ای که بدن زنان در بارداری از خود نشان می‌دهد قطع شدن عادت ماهانه است. در هفته‌های اول برخی از مادران ممکن است نشانه‌های دیگری مانند افزایش وزن، حالت تهوع، سردرد، خستگی، حساس شدن پستان‌ها، ویار و علاقه به خوردن غذاهای مختلف، سوزش سر دل، نخوردن بعضی غذاها، ناراحتی معده و یبوست داشته باشند. نشانه‌های بارداری در خانم‌های مختلف، متفاوت است و ممکن است همه‌ی افراد شرایط یکسانی نداشته باشند.

تغییرات بدن جنین
در سه ماهه اول بارداری سرعت رشد جنین بالا است. تقریبا از همان ابتدا قلب او شروع به تپیدن می‌کند. در این زمان قسمت‌های اصلی بدن جنین مانند نخاع و مغز شکل می‌گیرند و چند هفته بعد دستها و پاها نیز نمایان می‌شوند. در اواخر هفته هشتم بارداری انگشتان دست و پا آرام آرام شکل می‌گیرند. اندام جنسی آخرین عضوی است که شروع به رشد و تکامل می‌کند. بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده به طور معمول جنین پس از سه ماهه اول وزنی معادل ۲۸ گرم و طول ۷.۵ سانتی متر دارد.

در سه ماه اول بارداری چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هنگامی که به باردار بودن خود شک کردید ابتدا بهتر است با استفاده از تست‌های ساده‌ی خانگی مانند استفاده از بیبی چک از احساس خود مطمئن شوید. اگر جواب تست‌تان مثبت بود باید به دنبال یک پزشک ماهر و باتجربه در این زمینه بگردید. توصیه‌های پزشک می‌تواند تاثیر مهمی بر سلامت جنین و شما بگذارد. هرچه سریع‌تر پروسه پیدا کردن پزشک مناسب و مراجعه به آن را طی کنید بهتر می‌توانید از خود و کودک‌تان مراقبت‌ کنید. در برنامه مراقبتهای دوران بارداری در سه ماه اول بارداری هر ۴ هفته یک بار باید به پزشک مراجعه کنید. در اولین مراجعه، معمولا پزشکان از سابقه‌ی سلامتی شما سوال می کنند؛ اینکه آیا به بیماری خاصی مبتلا هستید یا خیر. همچنین آزمایش‌ها و چکاپ کامل لگن را انجام می‌دهد تا از سلامت شما و جنین مطمئن شوند. بعضی از آزمایش‌های این دوره عبارت است از:

• سونوگرافی برای اطلاع از وضعیت جنین
• آزمایش فشار خون
• تست پاپ اسمیر
• بررسی وزن و سطح تیروئید بدن
• تست‌هایی برای اطلاع از وجود عفونت‌های جنسی مانند هپاتیت
• آزمایش جهت اطلاع از مواردی مانند کم‌خونی
• اسکن زجاجی گردن: انجام این آزمایش برای اندازه‌گیری ضخامت گردن و سر جنین استفاده می‌شود و با استفاده از آن‌ می‌توان از تولد کودکانی که به سندرم دان مبتلا هستند خودداری کرد.
• آزمایش غربالگری ژنتیکی: همچنین اگر ازدواج شما با فامیل یا بستگان‌تان صورت گرفته می‌توانید از پزشک خود بخواهید در صورت نیاز از شما آزمایش غربالگری ژنتیکی نیز گرفته شود تا بیماری‌های ژنتیکی که ممکن است برای جنین به وجود آید تشخیص داده شوند.
• بررسی اندامهای لگنی: اگر به یکی از بیماریهای اندام لگنی مبتلا بودید پزشک روش جراحی را رد می کند و به جای آن از پساری برای محافظت از دیواره واژن استفاده می شود. مطالعه مقاله فواید پساری در دوران بارداری اطلاعاتی در این زمینه بدست خواهید آورد.

بیشتر بخوانید: زایمان در بیمارستان نیکان

برای مراقبتهای دوران بارداری در سه ماه اول حاملگی، به شما خانم دکتر صفورا فرخی پور، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی را پیشنهاد می کنیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت با شماره ۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس حاصل فرمایید.

مراقبت های ۳ ماهه اول بارداری

برای مادرانی که سه ماهه اول بارداری را می‌گذرانند مهم‌ترین نکته این است که به سلامت خود بیش از هر زمان دیگری اهمیت بدهند. سلامت جسمانی‌ آن‌ها ارتباط مستقیمی با سلامت جنین و رشد آن دارد. برخی از مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه اول عبارت است از:

مصرف مکمل های سه ماهه اول بارداری
در این دوران به دلیل اینکه جنین از مادر تغذیه می‌کند بدن مادر با کمبود مواد معدنی و ویتامین مواجه خواهد شد. پس باید با مصرف ویتامین‌های مورد نیاز بدنتان را رفع کنید. این ویتامین ها عبارت است از:

اسید فولیک: یکی از ضروری ترین ویتامین های قبل از بارداری اسید فولیک است. مصرف آن باید حدود ۳ تا ۴ ماه پیش از بارداری انجام شود، زیرا در  ماه‌های اول بارداری خوردن این ویتامین ممکن است به بسته شدن لوله‌های عصبی جنین منجر شود. پس اگر قصد بارداری دارید با مشورت پزشک مصرف ویتامین اسید فولیک را در دستور کار خود قرار دهید. با این کار خطر زایمان زودرس و یا زایمان نوزاد با وزن کم را کاهش دهید.

ویتامین D: می‌توان آن را با قرار گرفتن در معرض نور خورشید تامین کرد. البته این میزان از ویتامین D در زمان بارداری ممکن است کم باشد. با استفاده از مکمل‌های ویتامین D کمبود آن را می توان در بدن جبران کرد. ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک کرده و کمبود آن می‌تواند در شکل‌گیری دندان‌ها و استخوان‌های جنین اختلال ایجاد کند.

ویتامین C: نیازی به استفاده از قرص و یا مکمل‌ها وجود ندارد و با داشتن یک برنامه غذایی سالم می‌توان مقدار لازم از این ویتامین را برای بدن تامین کرد. ویتامین C در سبزیجات و مرکباتی مانند پرتغال، کیوی و … وجود دارد و استفاده از این مواد مادر و جنین را با خطر کمبود ویتامین C مواجه نخواهد کرد.

کلسیم: برای شکل‌گیری و رشد اندام‌های اصلی جنین مانند مغز‌، استخوان‌ها، قلب و سیستم عصبی بدن نیاز به کلسیم دارد. در صورت عدم استفاده مناسب از موادی مانند شیر و لبنیات، غذاهای دریایی و سبزیجات تازه که سرشار از کلسیم هستند جنین مجبور به استفاده از ذخایر کلسیم بدن مادر می‌شود.

بیشتر بخوانید: مراقبتهای سه ماهه دوم بارداری

ورزش های مناسب برای سه ماهه اول بارداری
یکی دیگر از مواردی که در رابطه با مراقبتهای ۳ ماهه اول بارداری باید آن را رعایت کرد ورزش و انجام تمرینات مناسب است. بسیاری از پزشکان به مادران باردار توصیه می‌کنند به میزان کافی استراحت کنند و از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنند. اما این موضوع به معنای استراحت مطلق و انجام ندادن هیچ کاری نیست. یکی از مشکلات مادران باردار در دوران حاملگی افزایش وزن است که با ورزش کردن و انجام تمرینات زیر نظر پزشک می‌توان آن را کنترل کرد.
همچنین می‌توانید با ورزش به بهبود عملکرد بدن‌تان کمک کنید. در سه ماهه اول بارداری شما قادر خواهید بود حرکات بیشتری را انجام دهید. مهم‌ترین نکته در این رابطه انجام صحیح حرکات است زیرا در صورت انجام نادرست نرمش‌ها ممکن است مشکلاتی برای جنین به وجود آید. در حین انجام تمرینات ورزشی سعی کنید از گرم شدن بیش از حد بدن‌ خودداری کنید. دمای بالای بدن می‌تواند برای جنین مضر باشد.

نوشیدن مقدار زیاد آب
پزشکان برای افراد معمولی نوشیدن روزانه ۸ لیوان آب را توصیه می‌کنند و طبیعتا این مقدار برای خانم‌های باردار باید بیشتر باشد. مصرف نوشیدنی‌های سالم و مفید موجب می‌شود سموم موجود در بدن مادر به راحتی دفع شوند. متخصصان زنان و زایمان  از جمله عوارض مصرف نکردن آب را سردرد، خستگی و احساس تهوع بیشتر می‌دانند. یکی از نشانه‌ها و مشکلات در ماه‌های اول بارداری یبوست است که با مصرف مقدار مناسبی آب می‌توان آن را حل کرد. یکی دیگر از مواردی که ممکن است در صورت عدم مصرف آب و نوشیدن مایعات به میزان کافی برای مادران باردار به وجود آید، عفونت مجاری ادرار است که گاهی به زایمان زودرس منجر می‌شود.

اگر در دوران بارداری خود مشکل یبوست، عفونت ادراری یا غیره را تجربه می کنید، حتما هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. برای درمان این عوارض به شما خانم دکتر صفورا فرخی پور، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی را که یکی از بهترین متخصص زنان در شمال تهران هستند را پیشنهاد می کنیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت با شماره ۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس حاصل فرمایید.

عدم انجام برخی کارها
برای رعایت مراقبتهای سه ماهه اول بارداری باید از انجام برخی از کارها در این دوران خودداری کرد. مواد غذایی که مادران در زمان حاملگی مصرف می‌کنند با سلامت نوزاد و سالم به دنیا آمدن آن ارتباط مستقیم دارد. از این رو بهتر است از خوردن غذاهای بپرهیزید:

• فست فود و غذاهای چرب نخورید. باید به میزان کلسترول خون‌تان توجه کنید.
•  اگر به خوردن نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای عادت دارید توجه داشته باشید که در زمان بارداری باید از مصرف بیش از یک فنجان در روز خودداری کنید
• عدم استفاده از نوشیدنی‌های الکل‌دار
•  سیگار نکشیدن
• مصرف نکردن داروهای مختلف

سخن پایانی

با رعایت برخی از نکات ساده می‌توانید زایمان راحت و سالمی را تجربه کنید. در این سه ماه اول بارداری مادران باید به سلامت خود توجه ویژه‌ای داشته باشند و توصیه‌های پزشک را جدی بگیرند. از جمله مراقبت های سه ماهه اول بارداری می‌توان به داشتن تغذی سالم، انجام ورزش‌های سبک به صورت منظم و صحیح، نوشیدن آب به مقدار کافی و خودداری از مصرف برخی از مواد غذایی اشاره کرد. در مقاله سه ماهه سوم بارداری شما می توانید اطلاعات کاملی از وضعیت خود و خطرات احتمالی در ماههای پایانی بارداری خود بدست آورید. توجه به این نکته بسیار مهم است که اگر هنوز شرایط مناسب برای فرزندآوری را ندارید بایستی با کمک بهترین روش جلوگیری از بارداری، از بارداری جلوگیری کنید.

امیدواریم در این مقاله به سوالات شما در مورد مراقبت های ۳ ماهه اول دوران بارداری پاسخ داده باشیم. شما می توانید سوالات خود را از بخش نظرات زیر مقاله با ما در میان بگذارید.