در سه ماه دوم بارداری باید بیش از گذشته از جنین و مادر مراقبت کرد. سه ماه دوم بارداری از آغاز هفته چهاردهم تا پایان هفته بیست و هفتم است. در این مدت شما باید برای انجام معاینات و آزمایشهای مورد نیاز در این دوره به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. بهتر است یکی از این مراجعات بین هفته شانزدهم تا بیستم و دیگری بین هفتههای بیست و ششم تا سیام باشد. البته اگر شما دچار بیماری خاصی هستید یا در سه ماه اول بارداری دچار مشکلاتی شدهاید، باید در بازههای زمانی کوتاهتری به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر قبل از اقدام به بارداری شرایط خاصی را تجربه کرده اید، می توانید از بهترین روش جلوگیری از بارداری استفاده کنید. در این مقاله تمام نکات مهم در خصوص مراقبتهای سه ماه دوم بارداری را با شما درمیان خواهیم گذاشت. جهت دسترسی به بخشهای مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
معاینات پزشکی سه ماهه دوم دوران بارداری
در هنگام مراجعه به پزشک تمام آزمایشاتی که از زمان شروع حاملگی انجام دادهاید، همراه خود ببرید. زیرا پزشک اول آزمایشات قبلی شما را بررسی می کند. بعد از معاینه از شما میخواهد سونوگرافی و آزمایشات دیگری که در برنامه مراقبتهای دوران بارداری است را انجام دهید. توجه داشته باشید که اگر دارای یکی از علائم زیر هستید حتماً آن را با پزشک خود درمیان بگذارید:
- تهوع
- ترشح یا لکه بینی
- حرکات جنین
- درد در قسمت شکم
بیشتر بخوانید: لکه بینی بین دو پریود| از علت تا درمان
برنامه مراقبتهای سه ماه دوم بارداری
قبلا در مقاله ای بصورت کامل به مراقبتهای سه ماهه اول بارداری پرداخته بودیم. در مراقبتهای سه ماه دوم بارداری، تمام معاینات روتین و عمومی این دوره توسط پزشک شما باید انجام شود. معاینات سه ماهه دوم بارداری عبارت است از:
بررسی وزن مادر
از مهمترین نکات مراقبتهای بارداری در سنین بالا وزن مادر است. هنگامی که مادر به میزان مناسبی در دوران بارداری افزایش وزن داشته باشد، احتمال سالم ماندن جنین بالاتر میرود. بنابراین پزشک روند افزایش وزن شما را در این دوره ثبت خواهد کرد. اگر در دوره بارداری خصوصاً سه ماه دوم بارداری دچار بیاشتهایی شدهاید، باید این مسئله را به پزشک خود اطلاع دهید تا دلیل بیاشتهایی شما مورد بررسی قرار بگیرد. وزن، قد، چند قلو بودن جنین و تعداد فرزندانی که دارید، تعیینکننده میزان اضافه وزن مناسبی است که مادر میتواند در دوره بارداری داشته باشد.
اندازهگیری و ثبت فشارخون
یکی از معاینات سه ماهه دوم دوران بارداری، اندازهگیری فشارخون مادر است. اگر فشارخون مادر بالا باشد پزشک آزمایش ادرار تجویز میکند. زیرا فشارخون بالا ممکن است نشاندهنده مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی باشد. آزمایش ادرار مشخص میکند که در ادرار مادر پروتئین وجود دارد یا خیر. وجود پروتئین در ادرار به همراه فشارخون بالا یکی از مهمترین علائم مسمومیت بارداری میباشد؛ اما اگر مشکلی در آزمایش ادرار وجود نداشته باشد، به احتمال بسیار زیاد مادر دچار فشارخون بارداری شده است.
شنیدن صدای ضربان قلب جنین
ضربان قلب جنین از هفته ششم بارداری آغاز میشود. معمولاً پزشک با کمک گوشی داپلر برای مادر این امکان را فراهم میکند تا صدای ضربان قلب جنین را بشنود. البته شنیدن صدای ضربان قلب جنین به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل عبارتاند از:
- وزن مادر
- وضعیت قرار گرفتن جنین
- تاریخ زایمان
بررسی وضعیت رشد جنین و اندازهگیری ارتفاع رحم مادر
در معاینات پزشکی که از هفته شانزدهم به بعد انجام میشود، پزشک با مقایسه سن جنین و ابعاد شکم به بررسی اندازه رحم میپردازد. یکی از معاینات روتین در سه ماه دوم بارداری، اندازهگیری فاصله قسمت بالایی رحم تا استخوان ناحیه تناسلی است. از شروع هفته بیستم تا پایان هفته سی و ششم معمولاً اندازه این بخش با سن جنین مطابقت دارد. به عنوان مثال اگر شما در هفته سیام بارداری هستید، اندازه این قسمت باید در حدود سی سانتیمتر باشد.
بیشتر بخوانید: مراقبتهای سه ماهه سوم بارداری
اگر شما هم قصد بارداری دارید، پیشنهاد می کنیم از تخصص خانم دکتر صفورا فرخی پور، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی را بهره مند شوید. تمامی آزمایشات و معاینات برنامه مراقبتهای بارداری در نهایت دقت توسط ایشان انجام می شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۰۲۱۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس بگیرید.
آزمایشات لازم در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماه دوم بارداری باید آزمایشها و سونوگرافیهای زیر انجام شوند:
آزمایش غربالگری
حتی اگر در سه ماه اول بارداری آزمایش غربالگری را انجام داده باشید، پزشک در سه ماه دوم نیز این آزمایش را برای شما تجویز خواهد کرد. این آزمایش یکی از مهمترین مراقبتهای دوران بارداری در سه ماه دوم است. آزمایش غربالگری به تشخیص موارد زیر کمک می کند:
- آزمایش غربالگری در هفتههای پانزدهم تا هفدهم نشان میدهد که لوله عصبی جنین مشکلی دارد یا نه.
- اگر در سه ماه اول بارداری آزمایش غربالگری را انجام نداده باشید یا مشکلی در نتیجه تست غربالگری وجود داشته باشد یا سونوگرافی NT را همزمان با تست غربالگری سهماهه اول انجام نداده باشید، پزشک برای شما آزمایش خون نشانگرهای چهارگانه را تجویز میکند.
- اگر در جواب آزمایش خون نشانگرهای چهارگانه مشکلی دیده شود، شما باید برای تشخیص قطعی، آزمایش آمینوسنتز را نیز انجام بدهید. به این نکته توجه داشته باشید که آزمایش خون چهارگانه باید در فاصله هفته پانزدهم تا هفدهم بارداری انجام شود.
سونوگرافی آنومالی
با انجام معایناتی که در هفته شانزدهم تا هجدهم توسط پزشک انجام میشود، ممکن است برای شما سونوگرافی آنومالی تجویز شود. نتیجه این سونوگرافی هرگونه ایراد در رشد جنین را نشان خواهد داد و وضعیت جفت و بند ناف نیز بررسی میشود.
آزمایش کومبس غیرمستقیم برای مادران RH منفی
پزشک برای بررسی عدم وجود عفونت ادراری و کمخونی، در هفتههای بیست و ششم تا سیام برای مادر آزمایش خون تجویز میکند. همچنین در صورتی کهRH خون شما منفی باشد وRH خون پدر مثبت باشد، تست کومبس غیرمستقیم را نیز باید انجام دهید تا میزان تولید آنتیبادی ضد RH در خون شما بررسی شود.
آزمایش قند خون
همه مادرانی که هفته بیست و چهارم تا بیست و هشتم دوره بارداری را سپری میکنند باید آزمایش غربالگری دیابت بارداری را انجام دهند. در این آزمایش به مادر محلولی که حاوی میزان معینی گلوکز است، داده میشود و یک ساعت پس از خوردن این محلول، قند خون مادر اندازهگیری میشود. اگر جواب این آزمایش نشاندهنده بالا بودن قند خون مادر باشد، پزشک آزمایش دیگری به نام تست تحمل گلوکز را تجویز خواهد کرد تا وجود دیابت بارداری در مادر به صورت قطعی تشخیص داده شود.
آزمایش تشخیصی آمنیوسنتز
ممکن است پزشک به دلایل متعددی از مادر بخواهد تست تشخیصی آمینوسنتز را در هفته چهاردهم تا شانزدهم بارداری انجام دهد. در این آزمایش برای بررسی اختلالات کروموزومی، مقداری از مایع آمنیوتیک را از درون کیسه آب جنین خارج میکنند. نتیجه این آزمایش مشکلات ساختاری جنین مانند سندروم داون را نشان خواهد داد. اگر مشکل حادی در این آزمایش مشاهده شود، پزشک میتواند ختم بارداری را اعلام کند. جواب این آزمایش یک سند معتبر برای پزشکی قانونی جهت سقط جنین میباشد.
بیشتر بخوانید: زایمان در بیمارستان نیکان
در سه ماه دوم بارداری به چه نکاتی باید توجه کنید؟
پزشک پس از معاینهها و بررسی آزمایشهایی که در بخش قبلی به آن پرداختیم، باید نکاتی را در خصوص موارد زیر به شما توضیح بدهد:
- وضعیت سلامت جنین
- مراقبتهای سه ماه دوم بارداری
- نشانههای زایمان زودرس
- کارهایی که در صورت پاره شدن کیسه آب باید انجام بدهید
- اهمیت توجه به حرکت جنین در رحم
بیشتر بخوانید: فواید پساری در بارداری
شرایط روحی مادر در سه ماه دوم بارداری با ماههای قبل بسیار متفاوت خواهد بود. بهتر است از اطرافیان خود بخواهید تا زمان بیشتری را با شما سپری کنند. همچنین در صورت احساس علائم غیرعادی سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید و مسئله را با او در میان بگذارید. در سه ماه دوم بارداری، وزن مادر در حالت طبیعی هر هفته حدود چهارصد گرم افزایش مییابد پس نگران افزایش وزن خود نباشید. طی این دوره دیگر احساس حالت تهوع در شما وجود نخواهد داشت بلکه بیشتر احساس گرسنگی می کنید.
اگر شما هم قصد بارداری دارید، پیشنهاد می کنیم از تخصص خانم دکتر صفورا فرخی پور، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی را بهره مند شوید. خانم دکتر فرخی پور تمامی نکات مهمی که برای سلامت مادر و جنین لازم است را در برنامه مراقبتهای دوران بارداری گنجانده اند. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۰۲۱۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس بگیرید.
تغذیه در دوران بارداری سه ماهه دوم
با توجه به شرایط وزنی، قد مادر و همچنین شرایط متفاوتی که هر فرد در دوران بارداری دارد، توصیههای مربوط به تغذیه ممکن است بسیار متفاوت باشد. به طور کلی همه مادران باید از شش گروه اصلی هرم مواد غذایی در وعدههای غذایی روزانه خود استفاده کنند. تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت مادر و جنین دارد. تمام پزشکان از مادران میخواهند با وسواس و دقت فراوانی به نکات تغذیه ای در دوران بارداری خود و مواد غذایی که روزانه مصرف میکنند، توجه کنند. به عنوان مثال مصرف چند تکه نان سبوسدار به همراه تخممرغ، یک ظرف کوچک میوه و یک لیوان شیر، یک وعده صبحانه مقوی برای مادر محسوب میشود. طی دوران سه ماهه دوم بارداری خود به نکات تغذیه ای زیر حتما توجه کنید:
- از مصرف غذاهای پرچرب، بسیار شیرین و شور بپرهیزید.
- اگر پزشک برای شما مکملهای ویتامین تجویز کرده حتماً آنها را مصرف کنید.
- سعی کنید از برنامه غذایی پزشک خود پیروی کنید.
- تا جایی که امکان دارد خودتان غذا بپزید و از مصرف غذاهای رستورانی و فست فودی بپرهیزید.
- میوهها و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید.
- اگر غذا درست کردن به صورت روزانه برایتان دشوار است، میتوانید بعضی از روزها غذای بیشتری بپزید و مقداری از آن را در فریزر نگه دارید تا روزهای دیگر از آن استفاده کنید.
سخن پایانی
مراقبتهای سه ماه دوم بارداری نقش مهمی در تضمین سلامت جنین و مادر دارد. باید به تمام توصیههای پزشک در این دوران عمل کنید. به هیچ عنوان انجام آزمایشات و مراجعه به پزشک برای معاینات دوران بارداری در سه ماهه دوم را به تعویق نیندازید. در این مقاله تمام آزمایشات، معاینات روتین و نقش تغذیه در مراقبتهای سه ماه دوم بارداری توضیح داده شد.
امیدواریم مطالعه این مقاله دغدغهها و نگرانیهای شما را در این زمینهها تا حدود زیادی برطرف کرده باشد. در صورتی که سوال دیگری درباره این موضوع دارید می توانید از طریق بخش نظرات زیر این مقاله آنرا مطرح نمایید.