بسیاری از زنان در طول زندگی خود عمل هیسترکتومی را انجام میدهند، از این رو این عمل بسیار شایع است. شاید برای شما نیز این سوال پیش بیاید که این عمل چیست و در چه مواقعی باید آن را انجام داد؟ در این مقاله به موضوعاتی مثل عمل هیسترکتومی و انواع آن، علل انجام، عوارض و مراقبت های پس از عمل به صورت کامل و شفاف بیان شود. جهت دسترسی به بخشهای مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
عمل هیسترکتومی چیست؟
جراحی هیسترکتومی، عملی است که طی آن رحم و گردن رحم برداشته میشود. در این عمل با توجه به نوع جراحی تصمیم گرفته می شود تخمدانها و لولههای رحم برداشته شوند یا باقی بماند. از آن جایی که رحم مکانی است که جنین در آن رشد میکند با انجام این عمل قابلیت بارداری زنان از بین خواهد رفت؛ همچنین به دلیل برداشتن کل رحم، چرخه قائدگی زنان نیز دیگر وجود نخواهد داشت.
چرا عمل هیسترکتومی انجام میشود؟
در شرایطی مثل سرطان رحم، سرطان دهانه رحم و یا تخمدانها، خونریزی شدید و غیرقابل کنترل واژن، وجود فیبروم رحم که نوعی تومور خوش خیم است، درد مزمن لگن، آدنومیوز، بیرونزدگی رحم و آندومتریوز پزشک متخصص این عمل را برای بیمار تجویز میکند. ولی هر کدام از این عارضهها چه هستند و چگونه به وجود میآیند؟ در ادامه توضیح مختصری از هر کدام آورده شده است.
بیشتر بخوانید: عمل جراحی میومکتومی: روشها و عوارض
سرطان رحم، دهانه رحم و یا تخمدان:
اگر در یکی از این نواحی دچار بیماری سرطان شوید، بهترین درمان آن جراحی هیسترکتومی خواهد بود. البته درمانهایی مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز برای این بیماریها وجود دارد.
خونریزی شدید و غیر قابل کنترل واژن:
خونریزی شدید واژن میتواند بر اثر تغییرات هورمونی، سرطان، عفونت و یا فیبرومها به وجود آید که ادامه دار شدن آن برای بیمار خطرناک است.
فیبرومها:
فیبرومها تومورهای خوشخیم و یا تودههای غیر سرطانی هستند که در ناحیه دیواره رحم رشد میکنند. این فیبرومها میتوانند موجب درد، خونریزی و مشکلات دیگری شوند. برای جلوگیری از پیشرفت آنها هیسترکتومی پیشنهاد میشود. دلایل مشخصی برای به وجود آمدن فیبرومها وجود ندارد. دلایلی مانند ژنتیک، عدم توازن هورمونی، چاقی و اضافه وزن، کمبود پروژسترون، خوردن غذاهای التهابآور، عدم مصرف میوه و سبزیجات به میزان لازم، هورمون تراپی در زنان یائسه و استرس میتوانند موجب به وجود آمدن این تومورها شوند.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی فیبروم رحمی: درمان دارویی – خانگی و جراحی
آندومیوز:
در این بیماری پوشش داخلی رحم به سمت لایه عضلهای رحم شروع به رشد میکند. به خاطر بیماری آندومیوز دیواره رحم ضخیمتر از حالت عادی می شود و درد و خونریزی به وجود میآورد.
آندرومتریوز:
در این بیماری پوشش داخلی رحم در داخل حفره رشد میکند و باعث درد و خونریزی زیادی در بیمار میشود. خونریزی بین دو دورهی پریود از علائم این بیماری است.
برای اطمینان از اینکه آیا شما هم به جراحی هیسترکتومی نیاز دارید یا نه؛ می توانید با خانم دکتر فرخی پور، جراح و متخصص زنان مشورت کنید. خانم دکتر فرخی پور با داشتن سالها سابقه در زمینه بیماری های زنان، قادر هستند به بهترین نحو بیماری شما را در این مورد راهنمایی کنند. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۰۲۱۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس بگیرید.
انواع جراحی هیسترکتومی
عمل هیسترکتومی انواع مختلفی دارد که بسته به شرایط بیمار یکی از آنها توسط پزشک متخصص انتخاب خواهد شد.
هیسترکتومی جزئی یا ساب توتال
در این جراحی تنها قسمت بالای رحم برداشته شده و گردن رحم و تخمدانها باقی میمانند. جراحی به این صورت است که دو سوم بالایی رحم برداشته و به یک سوم پایینی که گردن رحم و تخمدانها هستند، دست زده نمیشود. افرادی که دارای پاپ اسمیر طبیعی و نرمال هستند میتوانند این جراحی را انجام دهند. هیسترکتومی جزئی، مشکلات جنسی کمتری را برای زنان ایجاد میکند.
هیسترکتومی کامل یا توتال
در عمل هیسترکتومی توتال، رحم و دهانه آن به طور کامل برداشته میشوند. این روش با برش ناحیهای از شکم انجام می شود. البته این جراحی از طریق واژن نیز انجام امکانپذیر است که در این صورت نیازی به برش روی شکم نیست. هیسترکتومی کامل، زمان بیشتری برای بهبودی میطلبد که این زمان برای نوع جراحی اول میتواند بین ۶ هفته تا دو ماه و برای نوع جراحی دوم بین سه هفته تا یک ماه متغیر باشد.
هیسترکتومی گسترده یا رادیکال
در این نوع از جراحی کل رحم، گردنه رحم، بافتهای اطراف رحم و قسمت بالای واژن برداشته میشود. هیسترکتومی گسترده برای افرادی است که مبتلا به سرطان هستند. برای کسانی که دارای سرطانهای پیشرفته هستند، پزشک متخصص میتواند جراحی سالپنگو اوفورکتومی در کنار جراحی هیسترکتومی تجویز کند. در این نوع جراحی، تخمدانها برداشته میشوند که میتواند همراه با لولههای فالوپ و یا همان لولههای رحم و یا بدون آنها باشد. جراحی هیسترکتومی گسترده باعث شروع مصنوعی یائسگی می شود به دنبال آن هورمونهای طبیعی جنسی زنانه از بین خواهند رفت.
عمل هیسترکتومی چطور انجام می شود؟
هیسترکتومی را میتوان به روشهای مختلفی انجام داد که انتخاب آن بستگی به شرایط بیمار و جراح متخصص دارد. روشهای مختلف جراحی هیسترکتومی عبارت است از:
هیسترکتومی لاپاراسکوپیک
این روش جراحی در بین روشهای موجود کم تهاجمیترین آنها محسوب میشود. در این روش از دستگاه لاپاراسکوپی استفاده می شود. ابزار جراحی از طریق واژن و یا برشهای کوچکی روی شکم وارد بدن میشوند. در جراحی هیسترکتومی لاپاراسکوپیک رحم به صورت تکه تکه از طریق برشها و یا واژن خارج میشود.
هیسترکتومی شکمی یا ابدومینال
هیسترکتومی شکمی در بین انواع جراحی ها بهترین دید را برای دیدن لگن به جراح میدهد. در این جراحی برش عمودی یا افقی روی شکم ایجاد می شود. البته این زخم پس از عمل به جا خواهد ماند. از این نوع جراحی در مواقعی که رحم فرد بسیار بزرگ است و یا چسبندگی رحم وجود دارد استفاده میشود. عیب این روش عوارض بیشتر آن نسبت به جراحیهای دیگر است. عوارضی مثل: لخته شدن خون، عفونت، آسیب به بافتها و خونریزی. همچنین دوره نقاهت جراحی هیسترکتومی شکمی بیشتر از روش های دیگر جراحی است.
هیسترکتومی واژینال
این جراحی به صورت کامل از طریق واژن انجام میشود و از مزیتهای آن به وجود نیامدن زخم بر روی شکم است؛ از این رو به طور معمول اولین روشی است که پزشک متخصص برای عمل هیسترکتومی انتخاب میکند. این روش دوره نقاهت کوتاهی دارد.
اگر به جراحی هیسترکتومی نیاز دارید می توانید با خانم دکتر فرخی پور، جراح و متخصص زنان مشورت کنید. . جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت می توانید با شماره ۰۲۱۲۲۸۵۹۱۰۲ تماس بگیرید.
عوارض عمل هیسترکتومی
دوران نقاهت عمل هیسترکتومی دو هفته است. جراحی هیسترکتومی هم مثل تمامی عملهای دیگر عوارضی دارد؛ مثلا:
افسردگی بعد از عمل هیسترکتومی:
بعضی از خانمها زمانی که رحم از بدنشان بیرون میآید، به دلیل از دست دادن قدرت باروری و یا تغییراتی که در بدنشان رخ میدهد، دچار افسردگی میشوند. بیاشتهایی، کاهش انرژی و غم و غصه زیاد از علائم افسردگی است. اگر این علائم تا چندین هفته پس از عمل طول بکشد، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
یائسگی بعد از عمل:
بعد از عمل هیسترکتومی فرد دیگر پریود نمی شود و با یائسگی زودرس و علائم آن مواجهه خواهد شد.
افزایش بروز مشکلات در بدن بیمار:
اگر تخمدانها نیز به همراه رحم از بدن خارج شوند ممکن است مشکلاتی مانند بی اختیاری ادرار، بیماریهای قلبی و پوکی استخوان در فرد به وجود آید. برای جلوگیری از به وجود آمدن این مشکلات حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید. در مواردی پزشک به کمک پلاسماتراپی اقدام به درمان بی اختیاری ادراری می کند چرا که مزایای زیادی برای بیمار به همراه دارد.
کمتر شدن میل جنسی:
برخی از افراد دچار خشکی واژن بعد از عمل هیسترکتومی می شوند و به همین دلیل تمایل کمتری به نزدیکی خواهند داشت. اگر تخمدانها به همراه رحم از بدن خارج شده باشد، کمتر شدن میل جنسی میتواند تشدید شود.
مراقبت های بعد از جراحی هیسترکتومی
- در دو هفته اول دوره نقاهت تنها از دوش استفاده کنید.
- به مدت یک ماه تا ۶ هفته کارهای سنگین انجام ندهید.
- از بلند کردن اشیای سنگین وزن خودداری نمایید.
- این باور که هر چه بیشتر استراحت کنید، برای شما خوب خواهد بود، غلط است. استراحت زیاد میتواند خطر لخته شدن خون در پاها و همچنین به وجود آمدن سینه پهلو را در فرد افزایش دهد از این رو هر چه سریعتر به فعالیتهای روزمره خود بعد از عمل بازگردید، خطر ابتلا به این بیماریها را کاهش میدهید. پیادهروی بعد از جراحی میتواند فعالیت مفیدی برای بدن باشد.
- پس از عمل مصرف آهن را در رژیم غذایی خود قرار دهید تا خون از دست رفته حین جراحی به بدن شما بازگردد.
- به مدت ۴ تا ۶ هفته از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید. انجام آن پس از جراحی زمانی ممکن است که فرد دیگر احساس دردی در بدن خود نداشته باشد.
- داشتن درد در نواحی تحت جراحی تا دو سه روز اول طبیعی است.
- در دوره نقاهت چیزی روی واژن خود قرار ندهید.
- داشتن ورم شکم تا ۴ هفته طبیعی است و رفته رفته کاهش پیدا خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: بهترین متخصص زنان در شمال تهران
سخن پایانی
بسیاری از خانمها هنگامی که پا به دورهی میانسالی میگذارند دچار بیماریها و مشکلات مختلفی میشوند. یکی از این مشکلات، بیماریهای مربوط به رحم و واژن است. این بیماریها به دلایل مختلفی از جمله وراثت، بارداریهای متعدد، نامتعادل بودن هورمونهای بدن و … ممکن است به وجود آیند. یکی از جراحی هایی که ممکن است در این سنین مجبور به انجام باشید جراحی هیسترکتومی است که به تشخیص پزشک بخش هایی از رحم و تخمدان ها برداشته می شود. دوره نقاهت عمل هیسترکتومی ۲ هفته است و رعایت نکاتی که برای مراقبت های بعد از عمل توسط پزشک تجویز شده ضروری است.
امیدواریم در این مقاله پاسخ سوالات خود درباره هیسترکتومی را گرفته باشید. در صورتی که سوال دیگری دارید می توانید آن را از بخش نظرات زیر مقاله با ما در میان بگذارید. پاسخ سوال خود را در همین صفحه مشاهده کنید.
